Malowanie dachu: Cena i Koszty (2025)
Wielu właścicieli domów prędzej czy później zadaje sobie pytanie o malowanie dachu cena – ile to naprawdę kosztuje i czy warto w to inwestować? To zagadnienie spędza sen z powiek, zwłaszcza gdy dach zaczyna wyglądać na zmęczony upływem lat, matowy, a jego pierwotny blask dawno zanikł. Krótko mówiąc, koszt malowania dachu waha się zazwyczaj od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu złotych za metr kwadratowy, w zależności od wielu czynników. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, co wpływa na ostateczną wycenę i jak przygotować się na ten wydatek!

Malowanie dachu to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim konserwacji i ochrony. Zniszczone pokrycie dachu jest bardziej podatne na działanie czynników atmosferycznych, takich jak deszcz, śnieg, mróz czy promieniowanie UV. Regularne odświeżanie powierzchni przedłuża żywotność dachu i chroni go przed degradacją, a w perspektywie długoterminowej może znacząco obniżyć koszty ewentualnych, znacznie poważniejszych napraw.
Poniżej przedstawiamy zestawienie orientacyjnych cen za malowanie dachu, uwzględniając najpopularniejsze typy pokryć i ich specyfikę. Pamiętaj, że są to wartości szacunkowe, które mogą różnić się w zależności od regionalnych stawek, specyfiki dachu oraz zakresu prac przygotowawczych.
Typ Pokrycia Dachowego | Orientacyjna Cena za m² (z materiałem i robocizną) | Zalecana Częstotliwość Malowania | Kluczowe Czynniki Wpływające na Cenę |
---|---|---|---|
Blachodachówka/Blacha | 25-50 zł | Co 10-15 lat | Stopień korozji, wysokość dachu, liczba załamań |
Dachówka Ceramiczna | 30-60 zł | Co 15-20 lat | Rodzaj dachówki (płaska/falista), stopień porastania mchem, dostępność |
Dachówka Betonowa | 20-45 zł | Co 10-15 lat | Stopień zanieczyszczenia, porowatość powierzchni, wysokość dachu |
Papa Termozgrzewalna | 20-40 zł | Co 5-10 lat | Stan podłoża, konieczność wcześniejszych napraw, typ farby |
Jak widać, rozpiętość cenowa jest spora, co dobrze ilustruje złożoność procesu wyceny. Każdy dach jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Ostateczna cena malowania dachu nigdy nie jest jedyną zmienną, którą należy brać pod uwagę – istotny jest również zakres prac przygotowawczych, wybór odpowiednich materiałów oraz doświadczenie ekipy wykonawczej. Przemyślana decyzja to gwarancja satysfakcji i trwałości na lata.
Czynniki wpływające na cenę malowania dachu
Kiedy stajemy przed wyzwaniem odświeżania dachu, często pierwszym pytaniem w głowie jest: „Ile to będzie kosztować?” Niestety, prostej i jednoznacznej odpowiedzi często brakuje. Malowanie dachu cena to wynik skomplikowanego równania, w którym zmiennych jest co niemiara. Wpływa na nią szereg czynników, od najbardziej oczywistych, po te, o których rzadko myślimy na początku.
Zacznijmy od powierzchni dachu – to absolutna podstawa wyceny. Im większy dach, tym więcej materiału i czasu pracy jest potrzebne. Prosty, dwuspadowy dach będzie z pewnością tańszy w malowaniu niż skomplikowany dach wielopołaciowy z wieloma załamaniami, lukarnami czy kominami. Każdy dodatkowy element, każda niestandardowa powierzchnia zwiększa pracochłonność i, co za tym idzie, koszt.
Kolejnym kluczowym aspektem jest stan techniczny dachu. Dach w złym stanie, pokryty grubą warstwą mchu, porostów, rdzy czy łuszczącej się farby, wymaga znacznie bardziej intensywnych i czasochłonnych prac przygotowawczych. Mówimy tutaj o gruntownym czyszczeniu, odtłuszczaniu, usuwaniu starych powłok, a w niektórych przypadkach nawet naprawach uszkodzeń takich jak pęknięcia czy ubytki. To wszystko generuje dodatkowe koszty robocizny i materiałów. Wyobraź sobie, że malarz ma do czynienia z płótnem pokrytym kurzem i dziurami. Najpierw musi je oczyścić i załatać, zanim w ogóle przystąpi do właściwego malowania.
Wybór farby to również istotny element wpływający na malowanie dachu cena. Na rynku dostępne są farby dachowe w szerokim przedziale cenowym, różniące się trwałością, odpornością na warunki atmosferyczne, elastycznością oraz kolorystyką. Specjalistyczne farby, np. te z dodatkiem środków biobójczych zapobiegających rozwojowi mchu, czy o podwyższonej odporności na promieniowanie UV, będą droższe, ale zapewnią lepszą ochronę i dłuższą żywotność powłoki. Farby akrylowe, poliuretanowe, winylowe – każda ma swoje specyficzne właściwości i cenę.
Dostępność dachu i jego wysokość to kolejne czynniki, których nie można pominąć. Praca na wysokim, stromym dachu jest bardziej ryzykowna i wymaga zastosowania specjalistycznego sprzętu, takiego jak rusztowania, podnośniki koszowe czy atestowane zabezpieczenia alpinistyczne. To naturalnie przekłada się na wyższe koszty robocizny, ponieważ wykonawcy muszą ponieść wyższe koszty ubezpieczenia i wynajmu sprzętu, a także poświęcić więcej czasu na zapewnienie bezpieczeństwa pracy. Malowanie parterowego budynku i zabytkowego dachu katedry to dwie zupełnie różne bajki jeśli chodzi o logistykę i koszty malowania dachu.
W zależności od rodzaju pokrycia dachowego, malowanie może wymagać specjalistycznych technik i doświadczenia. Blachodachówka, dachówka ceramiczna, gont bitumiczny – każdy z tych materiałów „zachowuje się” inaczej pod pędzlem czy agregatem i wymaga innej farby oraz metody aplikacji. Niekiedy konieczne jest nałożenie kilku warstw specjalistycznego gruntu, zanim przystąpi się do malowania właściwego, co oczywiście wydłuża czas pracy i podnosi koszty materiałów. Nie można malować każdej powierzchni w ten sam sposób, to jak próba malowania drewna farbą do metalu.
Lokalizacja geograficzna również odgrywa rolę. Ceny usług budowlanych, w tym malowania dachów, mogą różnić się w zależności od regionu kraju. W dużych aglomeracjach miejskich, gdzie koszty życia i prowadzenia działalności są wyższe, ceny mogą być wyższe niż w mniejszych miejscowościach. Zawsze warto zasięgnąć kilku ofert od lokalnych wykonawców, aby uzyskać pełniejszy obraz sytuacji.
Nie możemy zapomnieć o renomie i doświadczeniu firmy wykonawczej. Firmy z długoletnim doświadczeniem, z dobrymi referencjami i specjalizujące się w malowaniu dachów, mogą mieć wyższe stawki, ale jednocześnie oferują większą gwarancję jakości i trwałości wykonanych prac. Czasami niższa cena, którą oferuje mniej doświadczony wykonawca, może niestety oznaczać konieczność poprawek w krótkim czasie, co w efekcie końcowym może okazać się znacznie droższe. Pamiętaj, że dach to inwestycja na lata, więc oszczędzanie na jakości może się zemścić.
Ostatnim, ale nie mniej ważnym elementem, są dodatkowe usługi. Niekiedy w trakcie malowania dachu okazuje się, że konieczne są drobne naprawy, wymiana uszkodzonych elementów czy montaż dodatkowych akcesoriów, takich jak ławy kominiarskie czy stopnie. Te dodatkowe prace mogą znacząco podnieść ostateczny koszt usługi.
Malowanie dachu: Blachodachówka, dachówka ceramiczna i betonowa - Różnice w cenie
Kiedy patrzymy na swój dach, często zastanawiamy się, co zrobić, aby przywrócić mu dawny blask i zapewnić ochronę na kolejne lata. Malowanie dachu jawi się jako jeden z najskuteczniejszych sposobów na odnowienie i zabezpieczenie pokrycia. Jednakże, nim podejmiemy decyzję, warto zrozumieć, że malowanie dachu to nie monolit, a jego cena będzie się różnić w zależności od materiału, z którego wykonany jest nasz dach. Każdy typ pokrycia – blachodachówka, dachówka ceramiczna czy betonowa – ma swoje unikalne właściwości, które wpływają na proces malowania, a co za tym idzie, na jego ostateczny koszt.
Zacznijmy od blachodachówki i blachy. Są to pokrycia stosunkowo łatwe w malowaniu, ale wymagające specjalistycznych farb i precyzyjnego przygotowania powierzchni. Kluczowym czynnikiem wpływającym na malowanie dachu cena w przypadku blachy jest stan jej korozji. Dach skorodowany wymaga gruntownego usunięcia rdzy, zastosowania podkładów antykorozyjnych, a nierzadko nawet wymiany uszkodzonych fragmentów. Farby do blachy, często poliuretanowe lub akrylowe, muszą być elastyczne, aby wytrzymać naprężenia termiczne, oraz odporne na UV, aby nie blaknąć. Średnia cena za metr kwadratowy malowania blachodachówki czy blachy oscyluje zazwyczaj w granicach 25-50 zł, ale w przypadku zaawansowanej korozji może być wyższa.
Dachówka ceramiczna to klasyka, która z wiekiem zyskuje na patynie, ale bywa, że wymaga odświeżenia. Malowanie ceramiki to proces bardziej delikatny i często droższy. Sama dachówka ceramiczna jest materiałem mniej porowatym niż betonowa, co może ułatwić czyszczenie, ale wymaga specyficznych farb. Często, zamiast malowania, stosuje się bezbarwne impregnaty lub lazury, które odświeżają kolor i chronią powierzchnię, nie zakrywając jej naturalnej struktury. Jeśli jednak zdecydujemy się na pełne malowanie, farby muszą być przede wszystkim bardzo przyczepne i elastyczne, aby nie pękać wraz z termicznymi ruchami dachówki. Koszt malowania dachu ceramicznego mieści się zazwyczaj w przedziale 30-60 zł za metr kwadratowy, co wynika z większej precyzji i specjalistycznych farb.
Dachówka betonowa, choć często tańsza w zakupie niż ceramiczna, bywa bardziej wymagająca w malowaniu ze względu na swoją porowatość. Beton ma tendencję do wchłaniania wilgoci i jest idealnym miejscem do rozwoju mchu i porostów. To oznacza, że przygotowanie powierzchni dachu betonowego do malowania jest niezwykle ważne i często bardziej pracochłonne. Wymaga to dokładnego mycia wysokociśnieniowego, a często także zastosowania środków grzybobójczych. Farby do dachówek betonowych muszą być paroprzepuszczalne, aby dach mógł „oddychać”, oraz elastyczne i odporne na ścieranie. Cena za metr kwadratowy malowania dachu z dachówki betonowej to zazwyczaj 20-45 zł, ale może wzrosnąć, jeśli dach jest mocno zanieczyszczony. Malowanie betonu farbą nieodpowiedniej jakości jest jak malowanie gąbki – efekt będzie daleki od oczekiwanego, a farba szybko odpadnie.
Niezależnie od materiału, proces malowania zawsze poprzedza gruntowne czyszczenie. To jak przygotowanie płótna do obrazu – bez czystej i odpowiednio przygotowanej powierzchni, nawet najlepsza farba nie spełni swojej roli. Mycie dachu, usuwanie mchu, alg i innych zanieczyszczeń jest niezwykle ważne i stanowi od 15% do nawet 30% całkowitego kosztu malowania. Niektóre dachy mogą wymagać dwukrotnego mycia pod ciśnieniem, a nawet zastosowania chemicznych środków czyszczących. Cena malowania dachu będzie zależała również od stopnia skomplikowania dachu, jego wysokości oraz dostępności. Komin, lukarna czy nietypowy kształt dachu zawsze podnoszą ostateczną wycenę, niezależnie od materiału pokrycia. Ważne jest, aby podczas wyceny brać pod uwagę wszystkie te elementy i poprosić o szczegółową kalkulację.
Czy warto malować dach samodzielnie? Szacowany koszt
Perspektywa zaoszczędzenia kilkuset, a nawet kilku tysięcy złotych, kusi wielu właścicieli domów do rozważenia samodzielnego malowania dachu. Wizja weekendu z pędzlem na dachu, przy jednoczesnej oszczędności na robociznę, może wydawać się atrakcyjna. Nierzadko słyszy się historie o "złotych rączkach", które bez problemu poradziły sobie z taką operacją. Jednakże, zanim zdecydujesz się na ten heroiczny czyn, warto dogłębnie przeanalizować wszystkie za i przeciw oraz szacowany koszt takiego przedsięwzięcia. Pamiętaj, że malowanie dachu to nie malowanie ogrodzenia – to praca na wysokościach, z wymagającymi powierzchniami i specyficznymi materiałami.
Głównymi argumentami przemawiającymi za samodzielnym malowaniem dachu są oczywiście oszczędności na robociznę. Profesjonalne ekipy biorą od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za metr kwadratowy. Przy dachu o powierzchni 200 m², daje to oszczędność rzędu 3000-8000 zł. Brzmi kusząco, prawda? Ale to tylko wierzchołek góry lodowej, bo malowanie dachu cena to nie tylko koszt robocizny.
Pierwszym i najważniejszym kosztem, który ponosisz, jest zakup farby. W zależności od rodzaju dachu (blachodachówka, dachówka ceramiczna, betonowa) i preferowanej jakości, ceny farb mogą się znacznie różnić. Średnio, litr dobrej jakości farby dachowej kosztuje od 30 do 70 zł, a na metr kwadratowy dachu potrzebne są zazwyczaj dwie warstwy, co oznacza zużycie około 0,2-0,4 litra farby na m². Przykładowo, dla dachu o powierzchni 200 m², na farbę wydasz od 1200 zł (200 m² x 0,2 l/m² x 30 zł/l) do nawet 5600 zł (200 m² x 0,4 l/m² x 70 zł/l). To już znacząca kwota.
Kolejnym, często niedocenianym, kosztem są akcesoria i sprzęt. Do samodzielnego malowania dachu potrzebujesz: myjki ciśnieniowej (jeśli jej nie masz, koszt to 300-1500 zł), pędzli i wałków (od 50 zł wzwyż), folii ochronnej (kilkadziesiąt złotych), taśmy malarskiej, a przede wszystkim – sprzętu do pracy na wysokościach. To kluczowy element, bo bezpieczeństwo jest najważniejsze. Mówimy tu o stabilnej drabinie (200-800 zł), linkach asekuracyjnych (100-300 zł), uprzęży (200-500 zł), a w niektórych przypadkach nawet mini-rusztowaniu (wynajem lub zakup 500-2000 zł). Brak odpowiedniego sprzętu zwiększa ryzyko wypadku, a upadek z dachu może mieć tragiczne konsekwencje. Czy warto ryzykować własne zdrowie i życie dla oszczędności?
Nie możemy zapomnieć o pracach przygotowawczych. Dach musi być idealnie czysty i suchy. To oznacza intensywne mycie pod ciśnieniem, usuwanie mchu, porostów, brudu, a w przypadku blachy – rdzy i łuszczącej się farby. Do tego celu mogą być potrzebne specjalne chemikalia (środki grzybobójcze, odrdzewiacze), których koszt to kolejne 50-200 zł. Czyszczenie dachu to praca męcząca i czasochłonna. Pamiętaj, że zlekceważenie etapu przygotowania powierzchni oznacza, że farba nie będzie miała odpowiedniej przyczepności i szybko zacznie się łuszczyć, a cały wysiłek pójdzie na marne.
Czas to pieniądz, a samodzielne malowanie dachu zajmie Ci znacznie więcej czasu niż profesjonalnej ekipie. Doświadczeni fachowcy z agregatami malarskimi są w stanie pomalować duży dach w zaledwie jeden lub dwa dni. Tobie, jako amatorowi, zajmie to prawdopodobnie co najmniej kilka dni, a może nawet tydzień, w zależności od powierzchni i stopnia skomplikowania dachu. Czy masz na to tyle wolnego czasu? Czy znasz się na warunkach atmosferycznych, które są kluczowe dla prawidłowego schnięcia farby?
Dodatkowo, dochodzi aspekt jakości wykonania. Profesjonalne ekipy posiadają agregaty malarskie, które zapewniają równomierne nałożenie farby, bez zacieków i smug. Samodzielne malowanie pędzlem lub wałkiem, zwłaszcza na dużych powierzchniach, może skutkować nierównomiernym pokryciem i nieestetycznym wyglądem. Wartość estetyczna dachu ma znaczenie dla całej nieruchomości. Co więcej, gwarancja – profesjonalna firma zazwyczaj udziela gwarancji na swoje usługi i użyte produkty, Ty takiej gwarancji nie uzyskasz.
Podsumowując, szacowany koszt samodzielnego malowania dachu o powierzchni 200 m² (przy założeniu zakupu podstawowego sprzętu i średniej jakości farby) może wynieść od 2000 zł do 7000 zł. Do tego dochodzi Twój czas, zdrowie i ryzyko niepowodzenia. Owszem, oszczędzasz na rękach, ale czy to oszczędność w dłuższej perspektywie? Samodzielne malowanie dachu to opcja dla osób z pewnym doświadczeniem w pracach na wysokości, posiadających odpowiednie narzędzia i przede wszystkim – świadomych ryzyka. Jeśli nie czujesz się pewnie, lepiej zainwestować w profesjonalną ekipę i mieć spokój ducha.
Malowanie dachu: Dodatkowe koszty, o których warto pamiętać
Kiedy planujemy malowanie dachu, często skupiamy się na podstawowym koszcie farby i robocizny, zapominając o szeregu „ukrytych” lub dodatkowych wydatków, które mogą znacząco podnieść ostateczną malowanie dachu cena. Podobnie jak w przypadku generalnego remontu, lista nieprzewidzianych wydatków może być długa, a ich zignorowanie może doprowadzić do niepotrzebnego stresu i nadszarpnięcia budżetu. Warto być świadomym tych pułapek, aby uniknąć zaskoczeń i rzetelnie zaplanować całe przedsięwzięcie.
Przede wszystkim, przygotowanie dachu to często niedoceniany element, który generuje dodatkowe koszty. Nie chodzi tylko o mycie ciśnieniowe, ale także o konieczność usunięcia wszelkiego rodzaju nalotów – mchów, porostów, glonów, pleśni czy grzybów. W przypadku dachówek ceramicznych i betonowych, problem ten jest szczególnie dotkliwy. Aby skutecznie pozbyć się tych niechcianych lokatorów, firmy stosują specjalistyczne środki chemiczne (np. biocydy), które są dodatkowo płatne. Koszt ich użycia to zazwyczaj kilkaset złotych, ale bez nich, trwałość nowej powłoki malarskiej będzie znacznie krótsza. To jak próba malowania na brudnej i wilgotnej ścianie – farba po prostu nie będzie trzymać się właściwie.
Kolejnym, często pomijanym kosztem, są drobne naprawy, które wychodzą na jaw dopiero podczas inspekcji dachu przed malowaniem. Nierzadko okazuje się, że jedna czy dwie dachówki są pęknięte, gont jest uszkodzony, a niektóre blachy wymagają uszczelnienia lub wymiany skorodowanych fragmentów. Takie naprawy, choć z pozoru niewielkie, generują dodatkowe koszty materiałowe i robocze. Profesjonalna ekipa, działająca zgodnie ze sztuką budowlaną, zwróci uwagę na te usterki i zaproponuje ich usunięcie. Ignorowanie ich to proszenie się o problemy w przyszłości, a wtedy malowanie dachu cena będzie już tylko wspomnieniem przy znacznie większych wydatkach na naprawę nieszczelnego dachu.
Dostęp do dachu to również kwestia, która może wygenerować dodatkowe opłaty. Jeśli dom jest wysoki lub jego konstrukcja utrudnia dostęp, konieczne może być rozstawienie rusztowań, wynajęcie podnośnika koszowego lub współpraca z ekipą alpinistyczną. Wynajem rusztowań to koszt rzędu kilkudziesięciu do kilkuset złotych dziennie, w zależności od ich rozmiaru i czasu wynajmu. Podnośnik koszowy to wydatek od kilkuset do nawet tysiąca złotych za dzień pracy. Te koszty nie są wliczone w podstawową wycenę malowania i są zazwyczaj doliczane osobno. Bezpieczeństwo pracy na wysokościach jest priorytetem, a profesjonalny sprzęt to gwarancja, że prace zostaną wykonane bezpiecznie i efektywnie.
Utylizacja odpadów to kolejny aspekt, o którym warto pamiętać. Po gruntownym czyszczeniu dachu, zebrana woda z brudem, mchem czy resztkami starej farby musi zostać w odpowiedni sposób zutylizowana. Nie można jej po prostu wylać do kanalizacji czy na ogród, zwłaszcza jeśli zawierała środki chemiczne. Firmy zajmujące się malowaniem dachów często pobierają dodatkową opłatę za utylizację tych odpadów, zgodnie z obowiązującymi przepisami. To niewielki koszt, ale jednak powiększa całkowitą cenę malowania dachu.
Niektóre dachy mogą wymagać zastosowania specjalistycznych podkładów lub gruntów, zwłaszcza jeśli są silnie porowate (np. niektóre dachówki betonowe) lub wymagają dodatkowej ochrony antykorozyjnej (w przypadku blachy). Te produkty są droższe od standardowych farb i wymagają dodatkowej warstwy aplikacji, co zwiększa zarówno koszt materiałów, jak i robocizny. Zawsze warto zapytać wykonawcę o szczegółowy zakres prac i używane produkty.
Na koniec, warto pamiętać o zabezpieczeniu terenu wokół domu. Podczas mycia i malowania dachu, istnieje ryzyko zabrudzenia elewacji, podjazdu czy ogrodu. Profesjonalne firmy zabezpieczają te miejsca folią i taśmą malarską, ale to również generuje pewne koszty materiałów i czasu pracy. Niekiedy konieczne jest również ubezpieczenie OC firmy na wypadek ewentualnych uszkodzeń. Pamiętaj, że te wszystkie pozornie drobne elementy mogą złożyć się na znaczącą kwotę w ostatecznym rozrachunku. Dlatego zawsze warto poprosić o szczegółową ofertę, która uwzględnia wszystkie te dodatkowe usługi, a nie tylko podstawową malowanie dachu cena za metr kwadratowy. To zapewni transparentność i pozwoli uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek na etapie rozliczenia.
Najczęściej zadawane pytania - Malowanie dachu cena
P: Jaka jest średnia cena malowania dachu w Polsce?
O: Średnia cena malowania dachu w Polsce waha się od 20 do 60 zł za metr kwadratowy, w zależności od rodzaju materiału, stanu dachu i zakresu prac. Należy pamiętać, że jest to cena orientacyjna i może się różnić w zależności od regionu i firmy wykonawczej.
P: Co najbardziej wpływa na koszt malowania dachu?
O: Największy wpływ na koszt malowania dachu ma rodzaj pokrycia (np. blachodachówka, dachówka ceramiczna, betonowa), powierzchnia dachu, jego stopień skomplikowania (kąt nachylenia, lukarny, kominy) oraz stan techniczny, który determinuje zakres prac przygotowawczych, takich jak czyszczenie czy naprawy.
P: Czy warto malować dach samodzielnie, aby obniżyć koszty?
O: Samodzielne malowanie dachu może obniżyć koszty robocizny, ale wiąże się z koniecznością zakupu sprzętu (myjka ciśnieniowa, narzędzia malarskie, sprzęt asekuracyjny) oraz poświęcenia znacznej ilości czasu i energii. Ponadto, brak doświadczenia może skutkować niższą jakością wykonania i krótszą trwałością powłoki malarskiej, a także stwarza ryzyko wypadków na wysokości.
P: Jakie dodatkowe koszty mogą pojawić się przy malowaniu dachu?
O: Dodatkowe koszty malowania dachu mogą obejmować: środki chemiczne do usuwania mchu, glonów i rdzy, drobne naprawy dachu (np. wymiana uszkodzonych dachówek, uszczelnienia), wynajem rusztowań lub podnośników, a także koszty utylizacji odpadów. Zawsze warto poprosić wykonawcę o szczegółową wycenę obejmującą wszystkie te elementy.
P: Jak długo trwa proces malowania dachu?
O: Czas malowania dachu zależy od jego powierzchni, stopnia skomplikowania oraz warunków atmosferycznych. Standardowy dach o powierzchni 100-200 m² może być malowany przez profesjonalną ekipę w ciągu 1-3 dni, ale proces ten może się wydłużyć z powodu konieczności przeprowadzenia prac przygotowawczych i schnięcia kolejnych warstw farby.